Dworek Karscha w Kielcach
50°51′56″N 20°37′39″E/50,865556 20,627500 Dworek Karscha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Jana Pawła II 12 |
| Typ budynku | |
| Architekt | |
| Pierwszy właściciel |
Stumpfowie |
| Kolejni właściciele |
Karschowie |
Położenie na mapie Kielc  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
| 50°51′56″N 20°37′39″E/50,865556 20,627500
| |
Dworek Karscha – pochodzący z I połowy XIX wieku dworek w postaci parterowego budynku, do którego wchodzi się przez typowy dla tego typu budowli kolumnowy portyk[1]. Znajduje się blisko centrum Kielc na wzgórzu Karscha przy skrzyżowaniu ulic Jana Pawła II i Ogrodowej. Stoi w miejscu, gdzie dawniej znajdowała się Psiarnia – folwark biskupi, który został poddany pod koniec XVIII wieku upaństwowieniu tak samo jak inne dobra, będące w posiadaniu biskupów krakowskich[2]. Obecnie w budynku dworku znajduje się pub oraz biura firm usługowych.
Projektantem dworku był kielecki architekt Aleksander Dunin Borkowski, który w 1847 został mianowany budowniczym powiatu kieleckiego, a trzy lata później otrzymał w wieczystą dzierżawę za roczny czynsz 9 rubli ową posiadłość na wzgórzu[3]. Wybudował tam także oficynę, wozownię i stajnie. W 1868 Borkowskiego pozbawiono stanowiska ze względu na to, że nie miał protekcji naczelnika. Został więc zmuszony do odsprzedania swojej posiadłości[3]. Właścicielami budowli stała się radomska rodzina Stumpfów, do której należał przemysłowiec Ludwik Stumpf – budowniczy obecnego Teatru im. Stefana Żeromskiego[4].
Stumpfowie obok swojej posiadłości wybudowali według projektu Franciszka Ksawerego Kowalskiego, funkcjonujący do lat 20. XX wieku, browar, którego ruiny stoją do dzisiaj przy ulicy Ogrodowej[3]. Pod koniec XIX wieku właścicielami dworku stała się rodzina Karschów. W okresie od 1888 do 1890 roku mieszkał tu i pracował malarz Jan Styka, którego obrazy namalowane tutaj znajdują się między innymi w kościele św. Wojciecha[1]. Jego żona, Lucyna Olgiatti, była spokrewniona z rodziną Stumpfów, gdyż jej matka była siostrą Ludwika Stumpfa[3].
W ramach budowy osiedla mieszkaniowego na okolicznym wzgórzu, planowane jest wyremontowanie dworku[5].
Koło dworku Karscha przechodzi 
czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe turystycznie miejsca miasta Kielce[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ulica Jana Pawła II – Dworek „Karsza”. um.kielce.pl. [dostęp 2010-06-16]. (pol.).
- ↑ Psiarnia, ul. Ogrodowa 5. plastyk.kielce.pl. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)].
- ↑ a b c d Dorota Kosierkiewicz: Jak to z browarem było.... swietokrzyskie.org.pl, 11 czerwca 2010. [dostęp 2015-10-27].
- ↑ Historia. teatr-zeromskiego.com.pl. [dostęp 2015-10-27].
- ↑ Nowe gigantyczne osiedle na Wzgórzu Karscha w centrum Kielc. Widać już pierwszy budynek. Stara zabudowa przejdzie remont [online] [dostęp 2024-08-28].
- ↑ Szlak miejski. um.kielce.pl. [dostęp 2010-06-16]. (pol.).